Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ Η προσαρμογή του συνταγματικού κειμένου στις μεταβαλλόμενες συνθήκες

Η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών έχει επαναφέρει στο προσκήνιο ένα ζήτημα συνταγματικής ερμηνείας, το οποίο όμως δεν είναι νέο και δεν συνδέεται μόνο με την οικονομική κρίση. Πρέπει να προσαρμόζεται το συνταγματικό κείμενο στις μεταβαλλόμενες νομικές και πραγματικές συνθήκες και, εάν ναι, ποια τα όρια της προσαρμογής αυτής; Μήπως εάν δεχθούμε τη δυνατότητα προσαρμογής του Συντάγματος στις εκάστοτε εξελίξεις, το στερούμε από κάθε κανονιστική εμβέλεια και το υποβιβάζουμε σε απλό καθρέφτη της πραγματικότητας; Μήπως με την αποδοχή ενός ελαστικού και εξελίξιμου συνταγματικού κειμένου, όχι μόνο μετατρέπουμε ουσιαστικά τον δικαστή σε αναθεωρητικό νομοθέτη, αλλά και αφαιρούμε από το Σύνταγμα τη σημαντικότερη ίσως ιδιότητά του, την “αντίσταση” των συνταγματικών ρυθμίσεων στα πρόσκαιρα κελεύσματα των καιρών; Τελικά, μήπως το Σύνταγμα παύει πλέον να είναι αυστηρό και με τον τρόπο αυτόν απεμπολούμε ένα από τα σημαντικότερα γνωρίσματα του συνταγματικού μας πολιτισμού;